İlçemizde yerleşmelerin nispeten yoğun oluşuna, son derece verimli bir toprağa, tarım için uygun iklim koşullarına ve ulaşımın kolay olmasında , su temin kolaylığı, doğal bitki örtüsü, yükseltinin artmasına bağlı olarak değişen iklim koşulları gibi coğrafi faktörler de çok belirgin bir şekilde etki etmektedir. İlçemizde tarım ve hayvancılığın daha verimli ve üretken bir hale gelebilmesi umuduyla bu inceleme ve değerlendirme yazımı da sizlerin görüşlerinize sunuyorum.
Bölgedeki akarsular, daha öncede belirtildiği gibi Balıklıdere hariç sürekli akmamaktadırlar. Bunun nedeni akarsu debilerinin çok az olması yanı sıra yaz mevsiminde sularının tarımda yoğun bir şekilde kullanımı ile ilgilidir. Ulu Dere, Değirmen Dere, Dikmen Derese ve Güldibi Deresi gibi dereler de bulunmaktadır.
Marmara Bölgesi ile Karadeniz Bölgesini birbirinden ayıran bir geçiş alanında bulunmaktadır. İklim bakımından bölge, Karadeniz kıyılarının, doğuya doğru gidildikçe bir karakter kazanan iklim bölgesi ile Akdeniz ikliminin bir varyetesini teşkil eden ve kısmen Marmara havzasına kadar sokulan Akdeniz iklim bölgesi arasında bulunmaktadır.
Marmara Bölgesi’nin bu kuzeydoğu köşesi, asıl Akdeniz flora sahasının bir geçiş bölgesi olarak tek tük Zeytin Ağaçları , Serviler ve Kermez Meşeleri bunu teyid etmektedir. Dağlık sahaların eteklerinde ve plato üzerinde bir çok yerde orman örtüsünün yerini Makiler almıştır. Bunlar ; Karayemiş ,Şimşir , Akdiken , Defne , Ardıç ,Çoban Püskülü ,Kermez Meşesi , Böğürtlen , Dikenli Mersin , Ayı Üzümü ve Orman Gülü ’dür.
Sıcaklık ; Sıcaklık koşulları Akdeniz ikliminden Karadeniz iklimine geçiş özelliği gösterir. Yıllık ortalamanın 14,5ºC olarak belirlendiği ve sıcaklığın hiçbir ay 5 ºC’nin altına düşmediği de görülmektedir. Sıcaklığa etki eden bir diğer faktör ise ovanın güneyinde yer alan Yüksekliği 1400 m civarında olan bu dağlık alan ovanın güneyinde bir set oluşturarak güneyden gelen hava kütlelerinin ova içlerine sokulmasını engellemektedir.
Don ; Tarımı olumlu yönde etkileyen bir diğer önemli nokta ise sahada meydana gelen donların 23,3 günü aşmamasıdır. Bu aylar Kasımda başlamakta ve Nisanda son bulmaktadır.
Rüzgarlılık ; Hendekte rüzgar esme sayılarının mevsimlere göre dağılımı incelendiğinde fazla bir farklılığın olmadığı görülmektedir. Kış ve ilkbahar mevsimlerinde güney yönlü rüzgarların artmasının sebebi ise Anadolu ile Karadeniz arasındaki basınç farklılıklarının bir sonucudur.
Nemlilik ; Yıllık ortalama nisbi nem miktarı 72 dolayındadır Gündüz minimum 46 ile Ağustos’a isabet ederken, buna karşılık Ocak ayında gündüz 69’a çıkan bir değer görülür. Nemliliğin , yaz aylarında minimum değer gösterdiği , Aralık, Ocak ve Şubat aylarında ise maksimum değere ulaştığı görülmektedir.
Bulutluluk ; Bulutluluk Maksimum değerler 14 günle Aralık aylarında görülürken, minimum değerler ise yaklaşık 2 gün ile Temmuz ve Ağustos aylarına isabet etmektedir.
Sis ; Sis olayı yılda 19,4 gün kadardır. Sisli günlerin yıllık dağılışında ise, maksimum değerlerin İlk ve Sonbahara isabet ettiği gözlemlenmektedir.
Hendek ilçesinin toprakları kireçsiz kahverengi orman toprakları ile kaplıdır. Yüksek sahalarda ise kahverengi orman toprakları ve kalkersiz kahverengi orman toprakları hakimdir. Alüviyal topraklar ise ova tabanlarında ve akarsu boylarında yayılış göstermektedir. Daha sonra kolüviyal topraklar gelmektedir. Bunlar genellikle birikinti konileri ve kısa boylu akarsu ağızlarındaki malzemenin üzerinde gelişmiş ve genellikle de eğimli halde bulunmaktadırlar.
Yağmur ; Hendek’e ait ortalama yağış değeri 790 mm’dir. Başka şehir merkezleri ile kıyasladığımızda ise Konya (325,9 mm), Van (380,4 mm), Zonguldak (1220,2 mm), Tekirdağ (575,4 mm), Şanlıurfa (463,1 mm),Eskişehir (373,9 mm), Antalya (1052,3 mm), İzmir (690,4 mm) ve Rize’ye (2300,4 mm) göre Hendek İlçesi ve Çevresinin pek çok kıyı ve iç bölgelerimize göre oldukça yüksek miktarda yağış aldığı da görülmektedir.
Kar ; Hendek’te yıllık ortalama kar yağışı gün sayısı 14,5 iken karla örtülü gün sayısı ise 11.1 gün dür. Hendek’te kar yağışları Kasım ayı sonlarından Nisan ayı başlarına kadar olan devrede görülmektedir. En fazla kar yağışı ise 4,3 gün ile Ocak ve Şubat aylarında görülmektedir.